ΓΕΝΙΚΑ: «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ»

Το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για Νέους» προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται από τα κλιματικά δεδομένα της χώρας και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακολουθώντας ταυτόχρονα τις επιταγές των καιρών: ανάγκες πολιτών, κλιματική αλλαγή, ψηφιοποίηση, νέες τεχνολογίες κλπ. Ταυτόχρονα εντασσόμενο στο πλαίσιο της ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής πρωτοβουλίας «Το Σπίτι μου» στοχεύει στην ενίσχυση των νέων με στόχο να τους καταστεί εφικτό να εξασφαλίσουν μία πλήρη αναβάθμιση της οικίας τους.

1. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ

Για κάθε έργο που θα υποβληθεί και θα επιχορηγηθεί στα πλαίσια του προγράμματος, ο ελάχιστος ενεργειακός – περιβαλλοντικός στόχος καθορίζεται οι εξής:

1. εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 30%
2. αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ τουλάχιστον κατά τρεις (3) ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη (ή υποχρεωτικά Β’ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση) εφόσον πρόκειται για αναβάθμιση κτιριακών υποδομών που εμπίπτουν στις διατάξεις του Ν.4122/2013.

Η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης προκύπτει από το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

Σημειώνεται ότι με την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου θα πραγματοποιείται αποτίμηση του ενεργειακού στόχου, όπου η ενίσχυση θα συνδέεται με την πραγματικά επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας, ανάλογα με τα ισχύοντα στο ήδη εγκεκριμένο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021».

2. ΔΥΝΗΤΙΚΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ

Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν γεννηθεί από 01/01/1984

έως και 31/12/2005 με εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.

Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (φορολογικό έτος 2021), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.

Σε περίπτωση δωρεάν παραχώρησης / ενοικίασης σε επιλέξιμη κατοικία, ο αιτών (επιλέξιμος σύμφωνα με τα ηλικιακά κριτήρια) θα πρέπει να έχει εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (αποκλείεται η ψιλή κυριότητα).

Για την υπαγωγή στο σκέλος «Ανακαινίζω», ο αιτών (επιλέξιμος σύμφωνα με τα ηλικιακά κριτήρια) θα πρέπει να έχει εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας σε ποσοστό 100% (αποκλείεται η ψιλή κυριότητα).

Κατά  την  υποβολή  αίτησης  οι  αιτούντες  κατατάσσονται  για  τις  ανάγκες  του  Προγράμματος  στις παρακάτω εισοδηματικές κατηγορίες:

Πίνακας 1 Εισοδηματικές κατηγορίες ωφελούμενων

Για την υπαγωγή στο «Ανακαινίζω», πέραν του του εισοδηματικού κριτηρίου, το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος δεν πρέπει να ξεπερνά το ποσό των 300.000 € σύμφωνα με τη δήλωση των στοιχείων ακινήτων (Ε9).

Στο πλαίσιο του Προγράμματος στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό «εισόδημα» προσμετρούνται το Συνολικό Δηλωθέν εισόδημα, τα Απαλλασσόμενα και Αυτοτελή Φορολογούμενα εισοδήματα καθώς και η Προστιθέμενη Διαφορά Αντικειμενικών Δαπανών, όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος.

Τα άνω εισοδήματα προκύπτουν από την Πράξη Προσδιορισμού Φόρου της εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογικού έτους 2021. Ειδικά στην περίπτωση που δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και αυτή τεκμηριώνεται με αντίγραφο της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης το εισόδημα θεωρείται ΜΗΔΕΝ.

Εάν ο αιτών είναι έγγαμος ή αν πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, η κατάταξη στις κατηγορίες του πίνακα 1 γίνεται βάσει της στήλης «οικογενειακό εισόδημα». Για τον υπολογισμό του οικογενειακού εισοδήματος χρησιμοποιούνται τα στοιχεία του συστήματος TAXIS και αθροίζονται τα εισοδήματα του υπόχρεου υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, της συζύγου και των τέκνων που έχουν δηλωθεί ως εξαρτώμενα μέλη στην εν λόγω δήλωση και τυχόν υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση. Εάν στα πλαίσια έγγαμης σχέσης ή ύπαρξης συμφώνου συμβίωσης, το οποίο δηλώνεται στο φορολογικό Μητρώο του TAXIS, υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις φορολογίας, γίνεται η άθροιση των επιμέρους εισοδημάτων και η αναγωγή τους σε «οικογενειακό εισόδημα». Αν η αίτηση υποβάλλεται από πρόσωπο που έχει δηλωθεί ως εξαρτώμενο τέκνο σε «οικογενειακή» φορολογική δήλωση και δηλώνει και το ίδιο εισοδήματα, η κατάταξη στις κατηγορίες του πίνακα 1 γίνεται συνυπολογίζοντας το συνολικό εισόδημα της οικογένειας στην οποία ανήκει, ως ανωτέρω.

Εάν ο αιτών (στην περίπτωση οικογένειας/ΜΣΣ, ή/και η σύζυγος/ΜΣΣ) είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, το εισόδημα του θα προκύπτει από την άθροιση του «εισοδήματος» Ελλάδας κατά την έννοια του Προγράμματος και του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος που έχει αποκτηθεί στη χώρα Φορολογικής Κατοικίας του, για το έτος αναφοράς.

Επιλέξιμες είναι μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία.

 Δεν είναι επιλέξιμες οι αιτήσεις που να αφορούν σε ενεργειακή αναβάθμιση/ ανακαίνιση κτιρίου

 πολυκατοικίας .

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:

• Υφίσταται νόμιμα.
• Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Έχει καταταγεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.

Για τη νομιμότητα της κατοικίας ο αιτών κατά την υποβολή θα πρέπει να προσκομίσει τα σχετικά νομιμοποιητικά της έγγραφα. Εφόσον η αίτηση κριθεί καταρχήν επιλέξιμη, θα απαιτηθεί η υποβολή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας (ΗΤΚ).

Η κύρια χρήση της κατοικίας προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών (3) ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2021). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών.

Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2021 («πρόσφατη απόκτηση» ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.

Στις ενοικιαζόμενες/δωρεάν παραχωρούμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης (200.000 €).

Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.

3.0  ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

• Για κάθε επιλέξιμο φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας (1) αίτησης.
• Για κάθε επιλέξιμη κατοικία του τρέχοντος Προγράμματος πρέπει να υποβληθεί μία (1) μόνον αίτηση. Κατοικία, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» και “Εξοικονομώ-Αυτονομώ” και «Εξοικονομώ 2021», δεν έχει δικαίωμα υποβολής στο τρέχον πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση συμμετέχοντος διαμερίσματος αίτησης πολυκατοικίας «τύπου Β» του Προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για το οποίο επιτρέπεται να υποβληθεί αίτηση ως μεμονωμένο διαμέρισμα στο τρέχον Πρόγραμμα.

-  Δεν  είναι  δυνατή  η  υποβολή  αίτησης  μόνο  για  το  «Ανακαινίζω»,  ενώ  η  συμμετοχή  στο «Εξοικονομώ» αποτελεί προϋπόθεση για την αίτηση υπαγωγής στο «Ανακαινίζω».

3.1  ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΤΗΣΕΩΝ

Η αξιολόγηση των αιτήσεων θα είναι συγκριτική, στο πλαίσιο συνολικής βαθμολογίας που θα προκύπτει βάσει των κάτωθι κριτηρίων:

Πίνακας 5 Κριτήρια και βαρύτητα ως προς την προτεραιοποίηση των αιτήσεων

*Το ανηγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας κατά την υποβολή της αίτησης θα προκύπτει από το γινόμενο του προτεινόμενου Κόστους Παρεμβάσεων διά, την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας βάσει Α’ ΠΕΑ επί την επιφάνεια κύριων χώρων του (ωφέλιμη επιφάνεια Α’ ΠΕΑ). Μόνο για τον υπολογισμό της βαθμολογίας, αν στο Κόστος Παρεμβάσεων περιλαμβάνονται παρεμβάσεις των υποκατηγοριών 1.Α1, 1.Α2 του πίνακα 4.1.1, τα προτεινόμενα κόστη για τις υποκατηγορίες αυτές συμμετέχουν στο Κόστος Παρεμβάσεων μειωμένα κατά 60% (πολλαπλασιασμός με μειωτικό συντελεστή 0,40),

** Ως Α.Μ.Ε.Α. στο πρόγραμμα λαμβάνονται υπ’ όψιν ο αιτών, ή ο/η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα (ελάχιστο αποδεκτό ποσοστό αναπηρίας 67% βάσει ΚΕΠΑ ή κατά περίπτωση από υγειονομική επιτροπή πιστοποίησης/γνωμάτευσης αναπηρίας ή άλλη αρμόδια αρχή, η οποία κατά το νόμο εξακολουθεί να ασκεί τις αρμοδιότητές της).

*** Βάσει βεβαίωσης σε ισχύ της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ), με ηλεκτρονική υπογραφή. Στο σύστημα υποβολής αιτήσεων θα πρέπει να δηλώνεται η ημερομηνία λήξης του πιστοποιητικού και ο αριθμός πρωτοκόλλου του.

Η εξίσωση υπολογισμού βαθμολογίας από τον οποίο θα προκύπτει η Σειρά Κατάταξης βάσει και των ανωτέρω κριτηρίων είναι η εξής:

Βαθμολογία = ?1 ∙ 50% + ?2 ∙ 14% + ?3 ∙ 7% + ?4 ∙ 5% + ?5 ∙ 3% + ?6 ∙ 7% + ?7 ∙ 7% + ?8∙ 7%

Η επιλογή των αιτούντων θα πραγματοποιείται με βάση τη σειρά βαθμολογικής κατάταξης μέχρι

εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων.

4.0 ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Ο προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης:

-Για το σκέλος «Εξοικονομώ» ανέρχεται συνολικά σε 200 εκατ. €.

-Για το σκέλος «Ανακαινίζω» ανέρχεται συνολικά σε 50 εκατ. € για το σκέλος της επιδότησης και 100 εκατ. € για το χαμηλότοκο δάνειο.

Η δράση χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων 2023, καθώς και από πόρους της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και η κατανομή των πόρων θα γίνεται σε επίπεδο περιφέρειας.

4.1 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

 Σκέλος «Εξοικονομώ»

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης, με ΦΠΑ, ανά αίτηση, δεν μπορεί να υπερβαίνει:

α)  το  γινόμενο  του  1,00  €  επί  το  σύνολο  της  εκτιμώμενης  ετήσιας  εξοικονόμησης  πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α΄ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης,

β) το γινόμενο του 220 € επί την επιφάνεια κυρίων χώρων όπως αυτή προκύπτει από το έντυπο Ε9, γ) τις 22.500 €.

 Σκέλος «Ανακαινίζω»

Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανακαίνισης, με ΦΠΑ, ανά αίτηση, δεν μπορεί να υπερβαίνει:

α)  το γινόμενο του 75 € επί την επιφάνεια κυρίων χώρων όπως αυτή προκύπτει από το έντυπο Ε9, β) τις 10.000 €.

5. ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Οι επιλέξιμες δαπάνες διακρίνονται σε δαπάνες για την υλοποίηση των επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης, δαπάνες ανακαίνισης που αφορούν στο σκέλος Ανακαινίζω και λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες.

 Σκέλος «Εξοικονομώ»

 Σκέλος «Ανακαινίζω»

 6. Λοιπές υποστηρικτικές Υπηρεσίες

Στο   πλαίσιο   του   παρόντος   Προγράμματος   είναι   δυνατή   η   χρηματοδότηση   των   παρακάτω υποστηρικτικών υπηρεσιών:

Οι ανωτέρω τιμές συμπεριλαμβάνουν Φ.Π.Α. 24%. Για τις περιπτώσεις όπου, οι μελετητές / τεχνικοί σύμβουλοι / ενεργειακοί επιθεωρητές υπάγονται σε καθεστώς μειωμένου ΦΠΑ ή απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής φόρου, τότε τα ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών που καθορίζονται στο παρόν Κεφάλαιο και περιλαμβάνονται στην απόφαση Υπαγωγής, θα μειώνονται κατά το αναλογούν ποσοστό (%) Φ.Π.Α. Ως βάση της απομείωσης θεωρείται η αρχική δαπάνη προ ΦΠΑ 24%.

Επισημαίνεται ότι τα είδη των λοιπών δαπανών θα πρέπει να δηλώνονται κατά την υποβολή της αίτησης.

Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται η 01/02/2020 βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Δεν είναι επιλέξιμα έργα τα οποία, βάσει των προσκομιζόμενων παραστατικών δαπάνης, έχουν ολοκληρωθεί ως προς το φυσικό αντικείμενο ή έχουν εκτελεστεί πλήρως μέχρι και την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Στο άνω πλαίσιο, το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.), θα πρέπει να έχει εκδοθεί από την 01/02/2020 και μετά.

Διευκρινίζεται ότι, στα πλαίσια των απαιτήσεων του Προγράμματος γίνονται δεκτά ΠΕΑ, που έχουν εκδοθεί μετά την 27.11.2017 (ημερομηνία ενεργοποίησης του πληροφοριακού συστήματος έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του ΚΕνΑΚ που έχει εγκριθεί με την απόφαση ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581/30.06.2017, ΦΕΚ Β’ 2367/12.07.2017), και προ τις 01/02/2020, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ τις 01/02/2020, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το Πρόγραμμα.

Ως ημερομηνία λήξης επιλεξιμότητας των δαπανών των προτάσεων ορίζεται η 30.06.2025.

7. ΕΝΙΣΧΥΣΗ

Το ποσοστό επιχορήγησης είναι κλιμακωτό, ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία που εντάσσεται ο αιτών και ορίζεται ως εξής:

Πίνακας 4 Επιχορήγηση εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης

Το ποσοστό επιχορήγησης σκέλος «Ανακαινίζω» είναι οριζόντια για όλους 30%.

- Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων συγκύριων σε επιλέξιμη κατοικία, ή αν η χρήση κατοικίας γίνεται από έτερο πρόσωπο, (άλλος συγκύριος, δωρεάν παραχώρηση, ενοικίαση), τότε ο αιτών (επιλέξιμος σύμφωνα με τα ηλικιακά κριτήρια) θα πρέπει να έχει εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (αποκλείεται η ψιλή κυριότητα).

-Για αιτήσεις όπου η επιλέξιμη κατοικία βρίσκεται σε Δημοτική Ενότητα με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων (Βλ. Παράρτημα), προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +15% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης.

8. ΙΔΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά στον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων.

Το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων καλύπτεται Α) με Ίδια Κεφάλαια,

Β) με δυνατότητα δανειακής σύμβασης, είτε για το ποσό που θα επιλέξουν είτε για το ποσό που θα τους εγκριθεί από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό,

ή με συνδυασμό των παραπάνω.

Ειδικότερα σε περίπτωση σύναψης δανειακής σύμβασης ισχύουν τα ακόλουθα:

 Α. Σκέλος «Εξοικονομώ»

Αποκλειστικά για τους Ωφελουμένους της εισοδηματικής κατηγορίας 1, παρέχεται η δυνατότητα εγγυοδοσίας του Δημοσίου για την εξασφάλιση του δανείου προς τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα.

Δεν είναι επιτρεπτή η απαίτηση από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό εμπράγματων εξασφαλίσεων για τη χορήγηση του δανείου. Επιτρέπεται, κατ’ εξαίρεση, η δυνατότητα να τεθεί εγγυητής κατά την